فایلها و مقالات دانشجویی

مبانی نظری و پیشینه تحقیق متغیر مدیریت بدن

دارای 48 صفحه word قابل ویرایش با فرمت doc

دارای منبع نویسی درون متنی

منابع پایانی داخلی و خارجی

آخرین سال منابع موجود 1391

بخشی از متن:

مدیریت بدن

پیشینه­ تحقیق

     پژوهش درباره مدیریت بدن و ارتباط آن با دیگر متغیرهای اجتماعی، از جمله سبک زندگی، به دو سه دهۀ اخیر مطالعات جامعه­شناختی مربوط می­شود. سوای تحقیقات بسیاری که جامعه­شناسان دیگر جوامع به مقتضای روابط و مناسبات حاکم بر جامعۀ خود در این باره انجام داده­اند، در ایران تحقیقات چندی در این حوزه انجام گرفته که به چند مورد از آن­ها اشاره می­کنیم.

   آزاد ارمکی و چاوشیان(1381) در مقاله­ای با عنوان «بدن به مثابه رسانه­ی هویت» به بررسی تجربی فرضیه­ی گسسته­شدن شکل­های هویت­ از موقعیت­های ساختاری و پیوند آن با خصوصیات فرهنگی پرداخته­اند. جامعه­ی آماری این تحقیق کلیه افراد 18 ساله و بالاتر ساکن تهران بوده است که  825  نفر به عنوان حجم نمونه­ی تحقیق با روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شده­اند. یافته­های تحقیق حاکی از آن است که سطوح گوناگون مدیریت بدن رابطه­ی معناداری با متغیرهایی دارد که آشکارا دلالت فرهنگی دارند، متغیرهایی نظیر  جنس، سن، تحصیلات، سرمایه­ی فرهنگی، دیانت، و نگرش سنتی به خانواده.

...

2-2 مدیریت بدن در نظریه ­پردازی­های جامعه ­شناختی

      رویکردهای نظری گوناگونی در جامعه­شناسی مسئله­ی چگونگی شکل­گیری بدن در متن وضعیت­های عینی اجتماعی را مطمح نظر قرار داده­اند. هر یک از این رویکردها این پدیده را در ابعاد، سطوح، شاخص­ها و دلالت­های متفاوت مطالعه کرده است. با این وصف، وجه مشترک آن­ها نفی «هستی صرفاً زیست­شناختیِ بدن» و تأکید بر سویه­های اجتماعی و برساختی آن است. فی­المثل، در رویکرد پدیدارشناختی به بدن، آن­چه محوریت می­یابد تجربه­های زیست­مند افراد است و این­که افراد چگونه جهان­شان را به شیوه­هایی معنادار تفسیر و خلق می­کنند (ترنر،1995: 247). برای تشریح اصلی­ترین ایده­های این رویکرد می­توان به آرای اروینگ گافمن^[1] اشاره کرد. او بر این نکته تأكید می‌كند كه بین «خود اجتماعی» یا هویت اجتماعی با «خودِ واقعی» فاصله وجود دارد. وی برداشت از «خود» را با رهیافتی نمایشی تشریح می‌كند. گافمن با رویكرد نمایشی خود، نقش‌های اجتماعی و موقعیت‌های اجتماعی را تنها نمایش‌هایی می‌بیند كه در زندگی روزمره اجرا می‌شوند. به عقیده او، «خودِ» افراد به وسیله نقش‌هایی كه در این موقعیت‌ها اجرا می‌كنند، شكل می‌گیرد و معنا می‌یابد. گافمن ضمن استفاده از مفهوم «خود» تا اندازه زیادی به بدن فرد اشاره دارد. از دید او، عاملان بدنی یا جسمی نیز رأی جمع‌کن‌هایی هستند که با توسل به همه­ی روش‌های علامت‌دهی اجتماعی سعی دارند نظر دیگران را به خود جلب کنند.

2-5  چارچوب نظری

    محوریت یافتن پدیده­ی مدیریت بدن در جوامع کنونی، که خطوط تمایز و مرزبندی­های موجود در آن­ها به سبب سیطره­ی فرهنگ مصرفی بسیار پیچیده و تو در تو شده و اغلب به تناسب اَشکال گوناگون سبک­های زندگی شکل گرفته­اند، رویکردهای نظری در جامعه­شناسی را وا داشته است تا این مسئله را در کانون تحلیل­ها و مفهوم­پردازی­های خود قرار دهند. بر این اساس، در این پژوهش تلاش می­شود تا چارچوب نظری منسجمی که بتواند رابطه­ی مدیریت بدن و سبک زندگی را در متن جامعه­ و فرهنگ مصرفیِ کنونی تحلیل کند، ارایه گردد. لذا طبیعی است که مقوله­ی جامعه و فرهنگ مصرفی، که در واقع همان زمینه یا بافت عینیِ تعامل دو پدیده­ی سبک زندگی و مدیریت بدن است، در این چارچوب نظری برجسته باشد و معنا و دلالت آن روشن گردد. امروزه مفهوم فرهنگ مصرفی در ادبیات علوم اجتماعی به چند دلیل واجد اهمیت است. نخست این­که در جوامع کنونی، مصرف به محور تعیین­کننده­ی همه کردارها، ارزش­ها، ایده­ها و هویت­ها تبدیل شده است. دیگر آن­که فرهنگ مصرفی، غیرشخصی و عام است. در این فرهنگ افراد از محیط­های شخصی خرید سنتی بیرون می­آیند و خود را در فضاهای غیرشخصیِ بزرگِ خرید و در میان عرضه­ی کالاهای فرهنگی و غیرفرهنگی گم می­کنند و هر چه بیشتر گم می­شوند، بیشتر لذت می­برند. آن­قدر پرسه می­زنند تا کالای دلخواه خود را بیابند (سعیدی، در کاظمی، 1387 : 164 ). به تعبیر زیمل، این پرسه­زن­ها، پاساژگردها و فضاگردها زنانی­اند که از این نوع خرید لذت می­برند (فدرستون، 1380 : 198 ). و دست آخر آن­که فرهنگ مصرفی، به سبب تنوع و تکثر نهفته در آن، آزادی را با انتخاب و زندگی خصوی شناسایی می­کند. مصرف­کننده­ی جدید خود انتخاب می­کند. از این­رو، اگر زنان و جوانان محور این فرهنگ مصرفی باشند، می­توان گفت مصرف توده­ای و عام حق انتخاب افراد را افزایش می­دهد و به دموکراتیزه­شدن فضاهای زندگی می­انجامد (سعیدی، در کاظمی، 1387 : 165 ).

....