فایلها و مقالات دانشجویی

پایان نامه بررسی بیماریهای دستكاه كوارش (مری و ...)

مری و بیماری های آن

دستگاه گوارش (GI) از دهان شروع می شود كه مری بعد از آن قرار گرفته است. مری ارتباط دهنده دهان و معده است، كه معده اولین جای هضم غذا است. لذا كار آن انتقال غذا از دهان به معده است.

مری به 2طریق انجام وظیفه می كند 1- Passiv (غیرفعال) ¬ كه با استفاده از نیروی ثقل انجام می شود. 2- active (فعال) ¬ در شرایط غیرایستاده (مثل خوابیدن)- در بعضی از شرایط این وظیفه active مری بیشتر مشاهده می شود و آن در شرایط استفراغ است كه به هر صورت محتویات GI باید خارج شود و به بیرون هدایت گردد. لذا مری یك عضو passive نیست بلكه active است.

مری از محاذاتC7 شروع شده سپس از مریاستن خلفی عبور كرده و در محل هیاتوس دیافراگماتیك در محاذات T₁₀ وارد شكم شده و به معده وصل می شود. پس از لحاظ practical و عملكردی مری طولی حدودcm40 را اشغال كرده كه25cm آن فقط مربوط به مری است و15cm بقیه فاصله ای است كه از دندان ثنایا یا داخل دهان تا شروع مری است. نكته عملی این مطلب آن است كه زمانی كه می خواهیم برای مریض (Nace gastric tube) Ng Tube بگذاریم باید لوله را از دهان و مری عبور دهیم تا در معده قرار گیرد كه باید 2 سانتی متر پایین تر از انتهای مری قرار گیرد كه باید سر مریض را Hyper extent كنیم و سپس از دندان ثنایای تحتانی تا2cm زیر زائده زایفوئید فاصله را حساب كنیم این طولی است كه می توان Ng Tube مؤثر گذاشت. چنان چه این طول كوتاه تر از این باشد لوله داخل مری،‌و اگر بزرگتر باشد در قسمت های تحتانی تر معده كه محل ذخیره نیست قرار می گیرد در حالی كه هدف از NgT وصل كردن خارج معده به محل ذخیره معده است (ان شاء الله وقتی وارد بخش شدید این مطلب را بهتر درك خواهید كرد).

سیستم عصبی مری: برای ایجاد حركات دودی مری كه از واگ هم شاخه چپ و هم راست آن در مری 2 شبكه عصبی را ایجاد می كند.

1- میانتریك: بین عضلات طولی و حلقوی مری 2- مایسنر یا زیرمخاطی

این سیستم عصب رسانی باعث انجام حركات دودری مری به صورت حلقوی و كوتاه و بلند شدن طول مری غذا بدون هیچ مشكلی در مری هدایت شود. همه شما وقتی غذا می‌خورید اگر این عملكرد آناتومیك و فیزیولوژیك به طور طبیعی اتفاق بیفتد بدون هیچ احساس ناراحتی باید غذا به پایین هدایت شود. این غذا خوردن بستگی به سرعت ندارد و با هر سرعتی می توانید غذا بخورید فقط باید خوب جویده شود تا در مری پایین برود. قطر مری در قسمت قداحی- خلقی¬ 20mm و در قسمت عرضی 4cm موقع خوردن غذا گشاد می شود تا محتویات خود را منتقل كند و تا زمانی كه این قطر مری (هم قدامی خلفی و هم قطر عرضی) به ¯13 میلی متر كوچك نشود شما هیچ احساسی در اشكال انتقال غذا نخواهید داشت كه به این حالت reserve الای مری می گویند. بنابراین به تدریج كه این مری كوچك می شود و قطر آن به 13mm می رسد شما به اشكال در انتقال غذا پی خواهید برد. این رزرو بالای مری و عدم اطلاع رسانی به ما در مواقع تنگی مری باعث می شود كانسر مری هیچ وقت در فاز insitue به ما مراجعه نكند. لذا كانسر فرصت پیدا می كند كه رشد كند تا قطر مری به حد critical خود یعنی 13mm برسد و آن وقت این تنگی را احساس كنیم.           

از نظر جنین شناسی مری foregut به وجود می آید، در كنار این f.g جوانه ریه وجود دارد كه ریه از آن به وجود می آید. لذا این مجاورت مری و ریه به خاطر منشأ مشترك جنینی آنهاست.

حضرت مهدی (عج) «به راستی كه علم ما بر اوضاع شما احاطه دارد و هیچ چیز از احوال شما بر ما پوشیده نیست».

فیزیولوژی مری:

اولین وظیفه ی مری در انتقال غذا این است كه محتویات دهان را به داخل خود انتقال دهد (در دهان غذا تحت تأثیر عملكرد اختیاری شما است و بعد از فرو بردن غذا دیگر از اختیار ما خارج است).

Deglu tation: مكانیسمی غذا بدون اینكه وارد نای شود از دهان به مری منتقل شود. این مكانیسم تحت كنترل مركز بلع بوده، مركز بلع در مغز قرار دارد و كلیه فرامین كه ناشی از حضور غذا در دهان است از طریق اعصاب زوج 7-9-10-12-5 به عنوان اعصاب آوران به مغز آمده و در ساقه مغز (مركز بلع) موارد الیته شده و در هم آمیخته می شود سپس این اطلاعات از طریق اعصاب و ابران (C₁₂,C₁₀,C₇,C₅,C₃,C₂,C₁) به ناحیه حلق و حنجره آمده و به آن دستور می دهد كه عمل Deglutation را شروع كند.

«بیماری ها»

dysphagie ¬ هرگونه اشكال در انتقال غذا از دهان به معده- (هر گونه احساس ناخوشایند ناشی از حضور یا عبور غذا در طول مری)

transfer dysphagia= بیماری های UES

نحوه بیان مریض درt.d: 1- وقتی غذا می خورم دچار سرفه می شوم: در واقع فرامینی كه باید اپی گلوت روی گلوت را بپوشاند وجود ندارد. لذا فرد دچار سرفه و حتی گاهی سیانوز به علت آسپیراسیون مواد به داخل ریه.

2- وقتی غذا می خورم به جای انتقال غذا به معده غذا از بینی بیرون می آید (nasal regurgitation): زبان با حركات خود غذا را به ته حلق می راند و فشار زیادی را در ته حلق ایجاد می كند. اگرUES شل شود غذا به مری انتقال می یابد و اگر اختلال در UES وجود داشته باشد به جای اینكه غذا به مری منتقل شود، از بینی بیرون می آید.

Corrosive Agents در مری:

مسری راه ورود غذا به بدن است و بالاترین لذت بشر خوردن است! C.A معمولاً به صورت ناخواسته به وجود می آید.

آلكالین ها:

بدون بو (odorless) و بدون رنگ (Color less) هستند. از خصوصیات مهم تركیبات آلكالین كه در پاك كنندگی در صنعت به كار می روند (لوله بازكن، گاز پاك كن و...)، ایجاد liguification necrosis می كنند، 

عوارض خارج مری :

Noctural Asthema

Tooth Decay : خصوصاً اگر دریچه ها دندان ها خیلی زود خراب شود باید به فكر Noctural Acid contact با دندان ها بود.

Growth Retardation : خصوصاً در بچه ها

در اندوسكوپی، بافت مری طبیعی ،‌یك بافت صورتی رنگ پریده است ولی بافت معده یك بافت مخملی قرمز رنگ است.